İstatistik Konu Anlatımı: Temel istatistik konularını öğrenin ve anlamını derinlemesine kavrayın.
Veri grubundaki verilerin toplamının veri sayısına bölünmesiyle elde edilen değere veri grubunun aritmetik ortalaması denir.
n tane verisi olan bir veri grubunun aritmetik ortalaması ile gösterilir ve
= dir.
2.Tepe Değer (Mod)
Bir veri grubunda en çok tekrar eden veriye tepe değeri (mod) denir. Tepe değeri birden fazla olabilir. Her veri bir kez tekrar ediyorsa tepe değeri(mod) yoktur.
3.Medyan (Orta)
Veri grubundaki veriler küçükten büyüğe doğru sıralandığında tam ortadaki veriye medyan(ortanca) denir.
Veri sayısı tek ise tam ortadaki değer medyandır. Veri sayısı çift ise ortadaki iki sayının ortalaması medyandır.
Merkezi Yayılım Ölçüleri
1.Açıklık(Aralık)
En büyük değer ile en küçük değer arasındaki farka açıklık(aralık) denir.
2.Alt Çeyrek, Üst Çeyrek
Bir veri grubu küçükten büyüğe sıralandığında Medyanın ( Ortanca değerin) solunda kalan grubuna alt çeyrek, sağında kalan gruba ise üst çeyrek denir. Üst çeyrek ile alt çeyrek değerlerinin arasındaki farka çeyrekler açıklığı denir.
3.Standart Sapma
Standart sapma, verilerin ortalama etrafında nasıl bir yayılma gösterdiğinin ölçüsüdür. Düşük standart sapma değeri, bir araya toplanmış ve ortalamaya daha yakın verilerin çok olduğunun ölçüsüdür. n tane verinin ortalaması olmak üzere bu veri grubunun standart sapması (s)
dir.
Standart Puan, Z Puanı, T Puanı
Verilerin, veri grubunun aritmetik ortalamadan farklarının standart sapma cinsinden hesaplanmasına standart puan denir. Standart puanlar Z ve T puanları olmak üzere iki türlüdür.
Z puanı = (Dönüştürülecek Puan – Aritmetik Ortalama) / Standart Sapma = (x – ) / s
T puanı = 10.(Z puanı) + 50 dir.